armoede in Nederland

“Diaconie zelden in beeld bij niet-kerklid”

 Zo kopte het Refor­ma­to­risch Dagblad afgelopen maandag. De aanleiding voor het artikel was het rapport ‘Armoede in Nederland’ dat aan minister Carola Schouten werd overhandigd. Dit rapport is het resultaat van onderzoek naar hulpver­lening door diaco­nieën, parochiële caritas­in­stel­lingen en andere kerke­lijke organi­saties in Nederland en maakt inzich­telijk welke activi­teiten kerken en diaconale organi­saties onder­nemen om armoede en schulden tegen te gaan en welke trends en ontwik­ke­lingen daarin zichtbaar zijn. Dit onderzoek wordt iedere drie jaar georga­ni­seerd door het Knooppunt Kerken en Armoede. Ook onze kerken werken aan dit onderzoek mee.

 veelzijdig, maar vaak onbekend

Uit het onderzoek blijkt dat de armoe­de­hulp­ver­lening door de genoemde organi­saties in Nederland veel en veelzijdig maar vaak onbekend is. De activi­teiten variëren van voedsel- en kleding­banken, coaching naar een schul­denvrij leven en hulp bij finan­ciële admini­stratie tot sociaal-emoti­onele onder­steuning. Het geschatte aantal uren dat betaalde en onbetaalde krachten hebben besteed aan het onder­steunen van mensen in armoede komt uit op 2,3 miljoen. Daarnaast is een omvangrijk bedrag uitge­geven aan armoe­de­be­strijding: in totaal ruim 40 miljoen euro. 

Mensen buiten de kerk denken bij finan­ciële nood echter nauwe­lijks aan de kerk als mogelijke hulpver­lener. Kerken en diaconale organi­saties zelf wachten niet af totdat mensen met een hulpvraag aankloppen, zij gaan zelf op hen af en leggen zo verbin­dingen in de wijk.

 onvoor­waar­delijk, langdurig en vanuit vertrouwen

In het onderzoek is uitge­vraagd wat kenmerkend is aan de aanpak van armoede door kerken en diaconale organi­saties. Het onder­steunen van mensen vanuit vertrouwen, liefde en gelijk­waar­digheid scoorde daarbij het hoogst: er worden niet eerst allerlei vragen gesteld om erachter te komen of mensen echt in aanmerking komen voor hulp. Kerken en diaconale organi­saties hebben veel aandacht voor groepen die niet of beperkt aanspraak kunnen maken op overheids­voor­zie­ningen, tussen wal en schip vallen en/of buiten het bereik of blikveld van officiële instanties vallen. Ook het organi­seren van maatwerk en het bieden van langdurige onder­steuning scoren hoog bij de kenmer­kende aanpak

verbe­te­ringen

Aan de respon­denten is gevraagd om verbe­ter­sug­gesties te formu­leren over de aanpak van armoede. Daaruit komt de wens om praktische infor­matie te delen met kerke­lijke vrijwil­ligers over toeslagen en regelingen. Daarnaast pleiten respon­denten ervoor dat de kerk meer een agende­rende rol op zich neemt door, bijvoor­beeld in het publieke debat, aandacht te vragen voor armoede in Nederland. Dat is hard nodig gezien de stijging van het aantal hulpvragen.

 spiegel voor de diaconie

Wat ons betreft is het onderzoek ook een spiegel voor de plaat­se­lijke diaco­nieën en voor het lande­lijke diaconaat. De vraag dringt zich op of wij voldoende uitreiken naar mensen in de samen­leving die in nood zitten. Of is de drempel (nog) te hoog: te hoog om van binnenuit naar buiten uit te reiken of te hoog om van buitenaf aan te kloppen en een hulpvraag te stellen?

Zondag is het hulpver­le­nings­zondag. Het thema is ‘laat uw licht schijnen voor de mensen’. Een oproep en een opdracht die we uit liefde tot onze Here Jezus vrijmoedig gestalte mogen geven.