Van 20-22 mei bezocht ik de synode van de Free Scottish Church (FCS) die tegelijk vergadert met de synode van de Free Scottish Church continuing (FCC), beide in de prachtige stad Edinburgh.
Opening vergadering FCC
Na een vlucht met een stevige vertraging besluit ik om de opening van de FCC bij te wonen omdat mijn residentie zich bijna naast de Liberton Kirk bevindt. De manier van omgaan met elkaar doet niet alleen bescheiden maar ook goed geestelijk aan. De manier van vergaderen heeft iets formeels en doet sterk denken aan de manier waarop het er aan toe gaat in ‘the Court’.
We zingen samen Psalm 135 over de dienst van Gods knechten in het huis van de Heere. In de zangtrant zit een weldadige bezieling. De opening gaat over Jesaja 43, de verzen 1 en 2. De broeders worden in de openingstoespraak opgeroepen om te vertrouwen op Gods aanwezigheid in de Geest der genade en Zijn werkzaamheden. Als de kerk in zwaar weer verkeert heeft dat altijd te maken met het feit dat zij meer Jakob is dan Israël. Israël zijn we krachtens de belofte, Jakob blijft onze oude natuur die continue tegen de wil van God ingaat. De spreker wijst op het kruis waar God Zijn Zoon gaf voor Jakobs. Het bloed van het Lam reinigt ons en maakt ons van Jakob Israël. In zijn bijdrage wijst hij op het kruis van Christus als de enige Bron van behoud.
Er wordt gememoreerd dat de Heere twee broeders geroepen heeft tot de dienst. Zij zijn in opleiding
om te dienen. We mogen dat zien als een beweging van God naar ons toe, in Schotland blijft God Zijn
kerk bouwen.
Verkiezing moderator
Hierna wordt de moderator (voorzitter) van de vergadering gekozen. Door het oudste lid wordt hij
voorgesteld zonder al teveel opsmuk. Niemand lijkt werkelijk verrast te zijn en uit de coulissen stapt
broeder John MacCallum tevoorschijn die gezegend blijkt te zijn met een nog zachtere stem dan zijn
voorganger. Het klappen op de banken bij wijze van instemming went spoedig. Wanneer de woorden
klinken ‘as in the print’ word je verondersteld met gepaste kracht de oude banken te teisteren.
Kennelijk bieden dezen al jaren moedig weerstand. Het oudste exemplaar van de banken klappert
het luidst mee daar hij verschillende planken de vrije hand heeft gegeven.
Dat de FCC zich behoudend voordoen mag geen verrassing zijn. Uit de stukken (zowel uit de acta, als
uit de verslagen van de verschillende comités) blijkt dat men als in een reflex teruggrijpt op wat ooit
was. De kerk waar we vergaderen is een prachtig gebouw. Wel koud; de boiler blijkt die ochtend op een tactisch moment aan zijn pensioenonderhandelingen te zijn begonnen.
Agenda en receptie
De eerste zitting gaat vooral op aan het vaststellen van de wettigheid van de vergadering en het doornemen van de agenda. Er volgen allerlei dankwoorden aan hen die veel papierwerk hebben verzorgd. Het is duidelijk dat de FCC met weinig mankracht veel werk verzet.
Na deze eerste dag worden we uitgenodigd voor een maaltijd die feitelijk een soort receptie voor en van de moderator is. Hij zit aan het hoofd van de tafel. Drie mensen krijgen het woord. Zij spreken op een wijze die ons minder vertrouwd is. Ze spreken vol lof over de moderator en delen met de vergadering welke grote rol hij in hun geestelijke ontwikkeling heeft gespeeld. Tegelijk nemen ze hem middels allerlei anekdotes ongelofelijk op de hak. De humor die hand in hand gaat met goed geestelijk leven heeft iets aangenaams. Mooi vind ik de bijdrage van Alister McCallum, de zoon van de moderator die zelf ook predikant is.
Tweede zittingsdag
Op de tweede dag start de moderator met een lezing uit Openbaring 20. Er volgt een indringend gebed om de bekering van het volk Israël opdat de laatste zegels verbroken kunnen worden.
Vervolgens memoreert de moderator dat de FCC nog steeds bestaat na 20 jaar, ofschoon de tegenstanders hadden gedacht dat ze nog geen 10 jaar zouden bestaan. Hij somt een lange lijst met zegeningen op waarvan de opvallendste is dat men een eigen seminarie heeft waar jonge predikanten worden opgeleid. Vanaf de allereerste vergadering heeft men in 1998 een zendingscommissie opgezet. Dat bestaat nog steeds en het doet goed werk, vooral in Afrika.
Er zijn zorgen, met name over de grootte van de kerk. Mensen verlaten de kerk en vanwege ouderdom sterven sommigen. De vraag blijft waarom God ons niet zegent met meer bekeringen.
De moderator vraagt de aanwezigen om zich voor het aangezicht van de Heere te verootmoedigen omdat we vol eigengerechtigheid zijn. We stellen ons te gemakkelijk boven andere kerken alsof wij met een orthodoxe theologie en een consistente eredienst. Maar God haat die houding, Hij heeft hen lief die zich buigen voor zijn genade en die niet lauw zijn. Dat vraagt een voortdurende roep tot God en oprechte bekering van materialisme en van de entertainmentcultuur.
De moderator roept op tot geloof en een optimistische eschatologie.
Steeds komt in relatie tot de andere kerken de term ‘purity of worship’ naar voren. Daar bedoelt men mee dat slechts de psalmen als geïnspireerde liederen worden aanvaard en niet de berijmingen van het Magnificat of de lofprijzingen uit bijvoorbeeld Filippenzen 2. Bovendien moeten de psalmen zonder enige begeleiding van muziekinstrumenten worden gezongen.
’s Avonds spreekt men over de werkzaamheden die voor de jongeren geïnitieerd worden. Ik ben onder de indruk van het catecheseprogramma dat door de jongeren gevolgd wordt.
- Er is een duidelijke leerlijn van 3-16 jaar waarin men als focus heeft om jongeren tot Jezus te leiden.
- Naast de catechismus leert men hele Bijbelgedeelten uit het hoofd. Dat start met Psalm 23 op 3-jarige leeftijd tot Jesaja 62 op 16-jarige leeftijd.
- Bovendien is er elke synodeperiode een wedstrijd. Jongeren worden uitgedaagd om mee te doen aan een quiz waarin je moet laten zien hoe goed je de Bijbel kent. De winnaars in de verschillende leeftijdscategorieën melde zich met hun hele gezin op de Assembly. Zij worden gehuldigd en krijgen een mooi cadeau als aanmoediging.
Opvallend is de grote nadruk die men legt op de verwachting van de bekering van Israël. De FCC en de FCS hebben goede contacten met Christian Witness to Israël. Ik heb uitgebreid gesproken met de directeur Richard Gibson. Zijn werk is indrukwekkend. Er zijn plannen voor campagnes in de grote steden van Schotland, zoals we die recent in Amsterdam hebben gezien.
Toespraak FCC
Tijdens de vergadering kreeg ik de gelegenheid om te spreken. Mijn speech werd goed ontvangen en de moderator vroeg om de ‘ecclesiastical greetings’ over te brengen aan onze kerken. Hij sprak de hoop uit dat de CGK op het punt van vrouw en ambt ‘will stand firm by the Word of God’. Hij waarschuwt ernstig voor de route van de Church of Scotland waar de mogelijkheid voor vrouwen eerst facultatief was voor de kerken en vervolgens verplicht werd waardoor de behoudende kerken uiteindelijk sterk in de verdrukking kwamen.
Zittingsdag FCS
Woensdagmorgen ben ik per bus doorgereisd naar de FCS. De synode vergadert in de St. Columba’s church in Edinburgh. Wat een prachtige stad is Edinburgh. Het ademt de geschiedenis en tegelijk voel je dat men ter vergadering met die rijke geschiedenis worstelt. Er is veel schuldgevoel met betrekking tot de leegloop van de kerken. Een oude broeder vertelt voor de microfoon dat hij als student voor 1000 mensen preekte en dat nu 50 personen al als een ‘volle kerk’ voelt.
Ter vergadering spreekt men bij de FCS over het oprichten van scholen en de financiering ervan. Men is er diep van overtuigd dat het beter is om een school te starten op christelijke basis, dan een
nieuwe kerk te starten. Beter is het om de samenkomsten te houden in de scholen zelf. Kinderen kunnen niet zonder christelijk onderwijs.
De sfeer op deze synode is gans anders dan we bij de FCC ontmoetten. Het uur van gebed aan het begin van de dag vond ik indrukwekkend. Maarliefst 12 broeders kregen het woord om een gebed uit te spreken. Dat werd drie maal onderbroken door een Schriftlezing. De Schriftlezing geeft dan weer voedsel aan het gebed. De synode van de FCS is een mooie afspiegeling van de kerken. Er zijn verschillende jonge broeders bij. Ook de bookshop ziet er een stuk gezonder en veelzijdiger uit dan wat de TBS te berde brengt in de Liberton Kirk.
Een rode lijn tijdens de vergadering van de FCS vormt het gebrek aan mankracht en vrijwilligers. Het roept de vraag op of er niet teveel ballen hoog gehouden worden voor de hoeveelheid werk dat men graag wil doen. Een beetje prioritering zou geen kwaad kunnen.
Voorts vergaderen de broeders over de appelprocedure. De IRA is in Schotland een heel stuk eenvoudiger en minder compleet. Doorlopend loopt men aan tegen de onvolledigheid en de weinige transparantie van het besluit dat tot stand komt. Het idee is dat men meer met een court werkt waarin rechters naar geschil luisteren en tot een oordeel komen. De discussie gaat over de vraag of een appellant een jurist mee mag nemen naar deze hoorzittingen. Wat bij ons de kerkorde heet, wordt hier de bluebook genoemd. De naam alleen al blijkt een doorlopende bron van grappen.
Toespraak FCS
Aan het eind van de dag volgt de ‘order of the day’. Ik wordt uitgenodigd om de Assembly toe te spreken. Er worden vriendelijke woorden als antwoord gegeven. Men blijkt in de praktijk van samenwerking vooral gericht op de Engelstalige landen, maar men wil de contacten met de Hollandse kerken niet vergeten. Opvallend vind ik dat David Miller (evangelist) uitdrukkelijk pleit om de vrijgemaakte kerken niet te laten vallen in de samenwerking. Hij wijst op de eenheid van de kerk als missionaire voorwaarde boven allerlei kleine(re) verschillen die christenen al te makkelijk van elkaar scheiden.
