In haar zestiende zitting heeft de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland besloten de medewerking aan de totstandkoming van een Gereformeerde Theologische Universiteit te beëindigen. Op voorstel van een meerderheid van de synodale onderzoekscommissie werden het rapport ‘Samen verder, in Zijn dienst’ en de aanvullende notitie van het besturenoverleg ‘Richtingwijzer voor nadere uitwerking GTU-ontwerp’ niet aanvaard. Een minderheid van twee leden van de synodale commissie had aanvaarding voorgesteld, maar dit voorstel verkreeg niet de benodigde 70% van de stemmen. Om een zo breed mogelijk draagvlak in de kerken te manifesteren, was dit percentage tevoren afgesproken.
De hoofdreden om niet tot aanvaarding over te gaan ligt in het feit dat in het voorliggende GTU-ontwerp niet is voldaan aan een belangrijke voorwaarde, die de synode van 2013 had gesteld: dat de bestuursstructuur die zou zijn van een coöperatie van de drie huidige onderwijsinstituten (TUK, TUA en NGP). Binnen de bestaande kaders van wet- en regelgeving is die structuur gaandeweg het proces onmogelijk gebleken. De regiegroep (intussen ‘het besturenoverleg’) is voortgegaan met het ontwikkelen van de plannen via een nieuwe bestuursstructuur, namelijk die van een vereniging. De wens dat er een GTU zou komen, was immers eerder ook door de christelijk-gereformeerde synode gedeeld. In het bestuursmodel van een vereniging is er evenwel geen ruimte meer voor synodale (oftewel direct-kerkelijke) invloed op de universiteit. De kerkelijke betrokkenheid bestaat uitsluitend in de benoeming van leden uit het eigen kerkverband in de ledenraad. Ook in het licht van de geschiedenis van de Christelijke Gereformeerde Kerken, waarin altijd bijzonder werd gehecht aan een directe verbondenheid van school en kerk, vreesde de synode bij de verenigingsstructuur te grote afstand.
Dit bezwaar treft ook de deelname van leden van de Gereformeerde Bond in de PKN. Vanwege de positie van de Bond in de PKN zouden ‘Bonders’ sowieso alleen op persoonlijke titel een bijdrage kunnen leveren. Daarnaast maakt het verenigingsmodel een officiële band tussen deze ‘Bonders’ en het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond onmogelijk. Wel is er bij de synode grote waardering voor de constructieve bijdrage vanuit de Gereformeerde Bond aan het proces.
Niet zonder begrip, maar toch ook met teleurstelling is kennisgenomen van het feit dat het Hersteld Hervormd Seminarie op dit moment op geen enkele manier deel wil nemen. De door de christelijk-gereformeerde synode gewenste verbreding van de participatie blijft zo vooralsnog uit.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ook het vertrouwen in de twee overgebleven partners een rol speelt. Een van de voorwaarden die de christelijk-gereformeerde synode eerder stelde was een borging van de gereformeerde Schriftbeschouwing. In de preambule van het rapport worden daarover goede dingen gezegd. Maar bij een deel van onze kerken leeft grote verontrusting over de recente besluitvorming van de gereformeerd-vrijgemaakte synode over vrouw en ambt. De vraag komt dan op hoe de theologische (hermeneutische en exegetische) ondersteuning van Kamper theologen moet worden bezien in het licht van de preambule.
Er is bij de synode ook ootmoed. Het initiatief om de mogelijkheid van een GTU te onderzoeken, is indertijd van de Theologische Universiteit Apeldoorn uitgegaan. Van de betrokken kerkelijke vergaderingen heeft de christelijk-gereformeerde synode de meest ingrijpende voorwaarden gesteld. Deze zijn steeds met welwillendheid ontvangen en naar vermogen verwerkt. Ook is in het besturenoverleg van de andere partners veel geduld gevraagd én door hen geoefend. Daarvoor leeft synodebreed oprechte waardering en dankbaarheid. Voor de bijzondere inspanningen van de regiegroep/het besturenoverleg is er diep respect. De synode kan alleen maar hopen dat, langs nieuwe wegen en bij herwonnen vertrouwen, de bestaande theologische samenwerking kan worden gecontinueerd en mogelijk uitgebreid.
Hier leest u het officiële besluit.
Lees meer over de generale synode 2016/17…
en de verslagen van de eerste tot en met de zestiende zitting…
