Waarom zou een kerk ‘groen’ moeten zijn? Voor Geanne van den Beukel en Desirée van Arkel bestaat daar geen enkele twijfel over. “God vraagt van ons om goed te zorgen voor de schepping, maar het heeft ook met rechtvaardigheid te maken. Lees bijvoorbeeld Micha 6.” Thuis zijn ze beiden al jaren bezig met duurzaamheid. Ook voor de kerk hadden ze wat ideeën. Die vonden weerklank en inmiddels is de gemeente van Ermelo een Groene Kerk met een eigen werkgroep duurzaamheid.
Kleine dingetjes
“We zijn maar gewoon begonnen met kleine dingetjes, waarvoor je van niemand toestemming nodig hebt. Ik heb bijvoorbeeld zelf bekertjes voor de kinderclub gekocht, zodat we geen wegwerpbekers meer hoefden te gebruiken. We hebben wat gelijkgestemden opgezocht en zijn met wat ideeën naar de kerkenraad gegaan. Pas toen we ons wilden aansluiten bij de Groene Kerk en daarvoor een beleidsplan moesten maken, zijn we een officiële werkgroep geworden.”
Door de jaren heen zijn er tal van duurzame initiatieven gegroeid. Gebak bij de koffie wordt niet langer geserveerd op wegwerpbordjes, maar op een kleurige verzameling schoteltjes uit de kringloopwinkel. “Het kost bijna niets en het ziet er zo gezellig uit!”
De kinderen van de gemeente kregen zaadjes uitgedeeld om courgettes te kweken. Die werden vervolgens aan de Voedselbank geschonken. Gemeenteleden werden uitgedaagd om een bewuste keuze te maken of ze met de auto of op de fiets naar de kerk komen. En er werd een afvalchallenge gehouden: wie lukt het om zo min mogelijk restafval over te houden?
Met en voor de buurt
Duurzaamheid blijkt ook een mooie kans om iets te doen voor mensen die het niet breed hebben. De ruilbeurs voor speelgoed is inmiddels een begrip in de omgeving. De mensen uit de buurt maken ook graag gebruik van het naaicafé. Dat is te vergelijken met een repaircafé, maar dan voor klussen met naald en draad. Iedereen met een herstel- of verstelklusje mag langskomen. “Er komt bijvoorbeeld regelmatig een Syrische meneer, die wat eenzaam is. Zijn eigen buren kijken hem niet aan. Voor hem is dat kopje koffie misschien wel belangrijker dan het repareren van die losse zoom.”
Ook de voedselkast, die is opgehangen om voedselverspilling tegen te gaan, is populair. Buurtbewoners komen regelmatig langs om voorraad te brengen of om er iets uit mee te nemen. En dan blijkt naastenliefde soms in kleine dingen te zitten: “Natuurlijk liggen er ook koekjes of zakjes snoep in. Iemand die krap zit mag toch ook wel eens iets lekkers?”
“Geloven is ook doen. Je kan het laten zien in kleine stapjes en je maakt mensen nieuwsgierig naar je beweegredenen. Of het echt iets doet met mensen buiten de kerk, weten we niet. Het feit dat je als kerk de deuren opzet, doet al veel. Je doet goed. Er komen mensen die anders nooit in de kerk komen, maar wij komen zelf ook in contact met mensen die we anders nooit zouden spreken.”
Bewustwording
“Het is een bewustwordingsproces, waarin je kleine stapjes zet en blijft leren. Je leest iets over kledingproductie, over afval, over voedselverspilling. Daar ga je over nadenken. Het is echt niet zo dat je bij elke keuze een Bijbeltekst paraat hebt, maar je wordt je wel steeds bewuster van je keuzes. Het wordt een levensstijl.”
Een van de bewuste keuzes van Geanne en Desirée is om tweedehands kleding te dragen. Ze zijn aangesloten bij een kledingruilketting in Ermelo. In een groep van ongeveer honderd vrouwen circuleren tassen met kleding. En ook hier doen vrouwen van buiten de kerk aan mee. “Elke vier tot zes weken krijg je twee tassen. Je haalt eruit wat je leuk vindt, stopt er zelf weer iets in en dan geef je de tas door aan het volgende adres. Het is zo leuk om te zien dat iemand anders naar de kerk komt in jurk die van mij is geweest!”
Zonder dwang
Mede door de hoge energieprijzen ging er een grote wens van Geanne en Desirée in vervulling: de kerk kreeg zonnepanelen. Milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen en eerlijke koffie waren al normaal geworden. “We betrekken allerlei clubs, verenigingen en commissies. Als het bijvoorbeeld over geld gaat, kunnen er natuurlijk andere belangen of meningen zijn. Daar kun je over praten. Je kunt het anderen niet opleggen, maar mensen worden zich er wel steeds meer van bewust.”
“Je kan je als christen prima uitspreken over wat er in de maatschappij gebeurt, maar we zijn niet activistisch. In de kerk kom je heel verschillende mensen tegen. Niet iedereen maakt dezelfde keuzes en sommigen hebben er gewoon nog nooit echt over nagedacht. Dan zegt doen veel meer dan een heleboel woorden. Het helpt niet om mensen terecht te wijzen, al mag je elkaar wel op een respectvolle manier bevragen. Je moet polarisatie voorkomen.”
Gewoon beginnen
“Als je bent aangesloten bij de Groene Kerk, heb je een mooie stok achter de deur. Het is namelijk de bedoeling dat je elk jaar stappen zet. Daar mag je op worden aangesproken. Maar natuurlijk kun je als kerk ook duurzaam zijn zonder dat lidmaatschap. Gewoon gaan doen! Maak het niet te groot, begin zo praktisch mogelijk en laat het maar groeien.”
Leestip: Geloof en een hoop zonnepanelen van Kees Posthumus. Geanne werd geïnterviewd voor een hoofdstuk van dit boek.
