kerkdiensten uitzenden of streamen

Hoe kan de kerkenraad in ‘coronatijd’ toch zorgen dat de leden de kerkdiensten meebe­leven? Kun je het kerkgebouw en de facili­teiten gebruiken? Kan dat ook vanuit huis? Denk aan uitzenden of streamen.

verschil uitzenden en streamen

Feitelijk is uitzenden en streamen hetzelfde. Tot maart 2020 streamden de meeste kerken alleen audio. Vanaf de corona-maatre­gelen in 2020 zijn veel kerken overgegaan op het uitzenden van video.  Streamen is niets anders dan een bestand (al dan niet live) sturen (streamen) naar een server, ongeacht vanaf welke locatie dit gedaan wordt (thuis of in de kerk).

Uiteraard kan een kerk gebruik­maken van social media­ka­nalen zoals YouTube of Facebook. In tegen­stelling tot kerkspe­ci­fieke platformen (als Kerkdienst­gemist en Kerkomroep) zijn social media­ka­nalen algemene platformen. Het doel van kerkspe­ci­fieke platformen is om binnen een vertrouwde omgeving de mensen te bereiken die de kerkdienst niet fysiek kunnen meemaken. Het doel van een social media­platform is dus algemener.

Het voordeel van bijvoor­beeld YouTube is dat deze dienst ‘gratis’ is. De bedoeling van Google is immers niet het streamen, maar het maken van winst met adver­tenties. Hoe meer content ze kunnen laten zien, hoe hoger de opbrengsten voor Google.

Een online kerkdienst is niets anders dan een kerkdienst, die recht­streeks wordt uitge­zonden via internet en die je - meestal - ook op een later moment kunt beluis­teren / bekijken vanuit een archief. Daarvoor maken kerken gebruik van profes­si­onele aanbieders, die alleen het geluid uitzenden, of geluid én beeld. In Nederland zijn dat bijvoor­beeld Kerkomroep.nl, Kerkdienstgemist.nl, Livekerktv.nl of Schaapsound.nl.

kerkdiensten streamen

Voor het maken van een (live)stream is het kerkgebouw niet nodig. Wel van belang is goede apparatuur om een kerkdienst uit te zenden, want dat bepaalt in hoge mate de kwaliteit.

• Uitzenden kan via social media als YouTube of Facebook. Ook via een platform als Zoom (zoom.us). Aan dit laatste platform zijn kosten verbonden als de uitzending langer dan 40 minuten duurt. Het meest voor de hand ligt om te starten met YouTube, omdat dit het grootste video­platform ter wereld is; bovendien is het gratis. Je kunt er gebruik van maken via een Google/Gmail-account. Verder kun je de films eenvoudig ‘insluiten’ in je eigen website, archi­veren op een eigen kerkwebsite. Voor een beschrijving van welke apparatuur je nodig hebt en hoe je te werk gaat, zie de infor­matie bij Isimedia.
• Als alter­natief kan Facebook Live dienen. Hiervan kan het een nadeel zijn dat niet iedereen toegang heeft tot Facebook. Een voordeel is dat je via dit kanaal op meerdere manieren contact kunt onder­houden. Zie hier hoe dat werkt.

Voor boven­ge­noemde social media­plat­formen geldt dat de uitzen­dingen hierop eigendom zijn en blijven van Facebook of Google (YouTube). Ongeacht of je openbaar of besloten streamt en ongeacht of je een archief bewaart of verwijdert. Een verwijderd archief betekent bij deze platformen niet dat deze ook daadwer­kelijk van de servers verwijderd worden.
Over het algemeen zal het niet zo’n vaart lopen, maar belangrijk is wel dat degene die in beeld komt zich ervan bewust is dat zijnof haar gegevens bij Google / Facebook opgeslagen zijn. Met name bij bijzondere diensten moet men hier wel rekening mee houden (denk aan rouw- en trouw­diensten, waarbij ook niet gemeen­te­leden aanwezig zijn en in beeld kunnen komen).
Bij Kerkomroep, bijvoor­beeld, wordt een door de kerk verwijderd archief ook daadwer­kelijk verwijderd, het archief is eigendom van de kerk.

kindernevendienst / kinderopvang

Nu de gebrui­ke­lijke zondagse erediensten niet doorgaan, is er ook geen kinder­opvang of kinder­ne­ven­dienst meer. Duurt de online kerkdienst te lang voor uw kinderen? Creatief Kinderwerk stelt een gratis online bijbels kinder­pro­gramma beschikbaar: www.creatiefkinderwerk.nl. Dit programma kan worden ingebouwd in een stream, maar dat hoeft niet.

wel of niet ‘live’ streamen

De streaming van een dienst kan plaats­vinden op de normale zondagse tijden, maar kan ook eerder worden opgenomen en op ‘kerktijd’ worden uitge­zonden. Deze laatste optie heeft als voordeel dat je verloren momenten er voor de uitzending uit kunt knippen.
De kerk bepaalt bij profes­si­onele aanbieders of er openbaar of besloten wordt uitge­zonden. Het heeft dus niets met de bereidheid van de aanbieder te maken of deze al dan niet voor een breder publiek toegan­kelijk is.

tips voor de makers

• Verplaats je in de positie van de luisteraar bij de keuzes die je maakt. Wat heeft hij of zij nodig om op een opbou­wende wijze de dienst thuis mee te maken? Welke infor­matie is vooraf nodig? En na afloop?
• Breng deze dienst­ver­lening van je kerk geregeld onder de aandacht van de gemeen­te­leden en plaats de infor­matie en links prominent op de kerkwebsite. In principe kan iedere kerkganger met een inter­net­ver­binding meeluis­teren of -kijken.
• Zet de dienst niet achter een ‘slot’ als je gebruik maakt van profes­si­onele aanbieders, want dan hebben alleen de abonnees van de service toegang. Veel van deze aanbieders zijn in deze tijd wel genegen om de uitzending open te stellen voor een breder publiek.

 _______

Bron: www.isimedia.nl

Contact­per­sonen / meer informatie:

• Erjan van der Linde e.vanderlinde@cgk.nl