ventileren: zet ramen en deuren open

Naar aanleiding van vragen over venti­latie en aerosolen hebben wij op de website van het RIVM infor­matie gevonden die ook voor kerken relevant kan zijn. Het daar gepubli­ceerde onder­zoeks­verslag is gericht op de sector gezond­heidszorg. De zorgspe­ci­fieke elementen noemen wij daarom hier niet.

Venti­la­tie­sys­temen lijken niet van invloed te zijn op de overdracht van het virus. Dat zou blijken uit onderzoek op cruise­schip Diamond Princess. Op een later moment wordt advies uitge­bracht over de vraag of je door zingen eenvou­diger via aerosolen het virus kunt overdragen.

Wat betreft venti­latie is kort gezegd op dit moment ons advies: zet tijdens en na de kerkdienst ramen en deuren zoveel mogelijk open, voor de verversing van de lucht in de kerk.

uit artikel op de website van RIVM

Op de website van het RIVM vonden wij deze infor­matie (door ons zoveel mogelijk ontdaan van weten­schap­pe­lijke verwij­zingen):

kleine en heel kleine druppels
Kleine druppels kunnen een grotere afstand afleggen en met name druppel­kernen blijven langer in de lucht hangen (WHO). De huidige richt­lijnen zijn gebaseerd op de aanname dat mens-op-mensover­dracht vooral direct plaats­vindt, binnen een afstand van 1,5 meter via relatief grotere druppels bij hoesten en niezen, of indirect via contact met besmette voorwerpen of opper­vlakken (WHO, CDC). Men stelt dat op basis van de huidige inzichten niet is aange­toond dat aerogene overdracht (via kleinere druppels) een rol speelt bij de verspreiding van het virus.

uitbraken bij koren
Het RIVM heeft van GGD’s geen signaal ontvangen dat er aerogene overdracht heeft plaats­ge­vonden. In Nederland zijn wel enkele ‘clusters’ gerap­por­teerd waar dit type overdracht een mogelijke route was, maar hier is nog geen onderzoek over gepubli­ceerd. Dit betreft vooral uitbraken bij koren. Hierover zal apart worden geadvi­seerd.

publieke plekken
Er zijn geen studies bekend waarbij besmet­te­lijke virus­deeltjes gemeten zijn in de lucht van publieke plekken zoals super­markten of openbaar vervoer, maar daarbij moet worden aange­tekend dat dit ook moeilijk is om aan te tonen. Er zijn wel publi­caties over locaties waar mogelijk iemand via aerogene overdracht andere personen heeft besmet. Maar het is ook mogelijk dat de besmet­tings­route op die beschreven locaties toch via een druppel of via contact met besmette voorwerpen of opper­vlakken verlopen is.

onderzoek lucht­drup­peltjes
Het is aange­toond dat aerosolen worden gevormd door mensen bij niezen, hoesten en praten. In experi­mentele settings is vastge­steld dat de virus­deeltjes meerdere uren besmet­telijk kunnen blijven in de lucht­drup­peltjes. Slechts één beperkt onderzoek meldt dat infec­tieus virus is aange­toond in lucht­mon­sters buiten onder­zoeks­om­stan­dig­heden (waarin het virus werd gekweekt). Verder zijn er twee studies met fretten waar aerogene trans­missie als mogelijke route wordt genoemd. Maar ook hier kan niet met zekerheid worden vastge­steld of de verspreiding via aerosolen of via druppels heeft plaats­ge­vonden.

onvol­doende bewijs
Conclu­derend, zo staat in het artikel, ‘is er op dit moment nog onvol­doende bewijs of het virus over langere afstand verspreid kan worden, danwel daadwer­kelijk infec­tieus is en tot besmet­tingen kan leiden.’

advies volgt over overdracht bij zingen en sporten
Men gaat nog advies overbrengen over de mogelijke invloed van aerosolen bij de verspreiding van het virus bij zingen.

rol van venti­la­tie­sys­temen / airco’s
Onderzoek naar de verspreiding van het virus op cruise­schip Diamond Princess wijst uit dat verspreiding op het schip heeft plaats­ge­vonden via direct contact en opper­vlakken en dat het venti­la­tie­systeem geen rol heeft gespeeld bij de verspreiding. Een andere onder­zoeker stelt dat overdracht mogelijk heeft plaats­ge­vonden door de aircon­di­ti­oning, maar dat door de opzet van de studie andere routes niet kunnen worden uitge­sloten. Vooralsnog is daarom de conclusie dat de rol van deze instal­laties in de verspreiding van het virus nog niet opgehelderd is, maar dat dit geen rol lijkt te hebben gespeeld in de epidemie en dat er geen reden is het huidige beleid aan te passen.

goed venti­leren van belang
Op basis van de huidige inzichten zijn aanpas­singen van venti­la­tie­sys­temen niet nodig. De geldende richt­lijnen en onder­houds­in­structies kunnen worden gevolgd. Het is wel van belang dat er mogelijk­heden zijn om te venti­leren; goed venti­leren is nodig voor het verversen van de lucht en draagt bij aan een prettig en gezond binnen­klimaat.

_______

Bron: RIVM

• weten­schap­pe­lijke onder­bouwing en litera­tuur­ver­ant­woording in het artikel van 18 mei
• verspreiding corona­virus

Contact­per­sonen / meer infor­matie: Diensten­bureau via het e-mailadres in tijden van corona: verbinding@cgk.nl