Door Margot de Greef
Naar de kerk in Haïti
Het is zondagochtend zes uur als de wekker afloopt. Een half uur later is het tijd om naar de kerk te gaan. Ik geniet van de rit er naartoe, waarbij ik afdaal door de bergen en uitkijk op prachtige vergezichten die me de bijzondere schepping van God doen zien. De kerk bevindt zich aan het einde van een doodlopende weg. Ik loop de steile helling op, een onverhard pad. Vanaf het dak van de kerk is er een prachtig uitzicht op de tegenoverliggende helling.
Om zeven uur schuift de dominee de poort open. De leden druppelen binnen. Volwassenen gaan naar de ene kant, kinderen naar de andere kant. Voor de kinderen en jongelui tot een jaar of 16 is er een eigen dienst en programma. Niet iedereen is er gelijk aan het begin. De rest komt later binnen. Bij de deur staan twee mensen die herkenbaar zijn aan hun uniform en die de gemeenteleden een plaatsje wijzen, maar ook bijvoorbeeld een glas water halen of op een andere manier behulpzaam zijn. De banken worden van voren naar achteren gevuld.
Zondagschool
Voorafgaand aan de dienst van aanbidding is er zondagschool. In Haïti heeft dat een andere betekenis dan in Nederland. Bij zondagschool wordt er aan de hand van één of vaak meerdere teksten een onderwerp besproken. Het is een gesprek met ruimte voor vragen en antwoorden. Er komen belangrijke onderwerpen aan de orde, die aansluiten op de actualiteit en dagelijkse worstelingen. Zo wordt er gesproken over de plaatselijke kerk, de rol van de kerk, talenten, verschillende functies en posities in de kerk, gedrag in de kerk, het belang van advies, verzoening en vergeving, het erkennen van zonden, het delen van ons geloof, maar ook diverse aspecten van communicatie komen aan de orde.
Kerk zijn op zondag en door de week
De zondagschool wordt afgerond met gebed. Daarna verzamelen allen die een verantwoordelijkheid hebben bij de dienst zich in het kantoor voor gezamenlijk gebed. Intussen zingt de gemeente. De namen van jarigen worden genoemd en mensen die voor het eerst de kerk bezoeken, worden begroet. Voor zowel de jarigen als de bezoekers wordt gebeden. Dan begint de dienst. Het eerste deel van de dienst bestaat uit aanbidding; zingen. Dit gebeurt staande. Iedere keer opnieuw sta ik versteld van de prachtige harmonie, de geweldige zang. Het is elke keer genieten van de vocale talenten. Het gezang wordt begeleid op gitaar, keyboard en drumstel. Dit gebeurt uit het hoofd, zonder muziekboeken. Liedboeken zijn er niet veel; de meeste mensen kennen de liederen uit hun hoofd.
Ook gebed en een collecte ontbreken niet. Soms treedt een van de koren of zanggroepen van de kerk op. Ook hierbij worden alle liederen uit het hoofd gezongen. Tot slot klinkt er een preek. De dominee zelf preekt elke eerste zondag van de maand. De andere zondagen wordt er door andere predikers gesproken. Dit kunnen comitéleden zijn (vergelijkbaar met de kerkenraad), maar het kunnen ook andere broeders of zusters zijn, meestal van eigen kerk, soms uitgenodigd van een andere kerk.
De dienst wordt afgesloten met gezang, gebed en zegen. Het zingen gaat er vaak swingend aan toe. In plaats van handen vouwen, gaan handen de lucht in. Een andere manier van aanbidden, in een andere taal, maar dezelfde God.
Het kerk zijn houdt niet op na de dienst op zondag. Er zijn vrijwel dagelijks activiteiten in de kerk. Zo wordt er elke donderdag van 6 uur ’s ochtends tot 12 uur ’s middags een speciale dienst van vasten en gebed gehouden. Op andere dagen is er Bijbelstudie, training, koorrepetitie, voorbereiding van de onderwijzers van de zondagschool, of zijn er activiteiten voor de jeugd. Ook worden er door de week bij gemeenteleden thuis diensten gehouden.
Rotsvast vertrouwen
Het rotsvaste vertrouwen in God heeft mij al meermalen verwonderd doen staan. Na de aardbeving in 2010 keerde men zich niet af van God, werd er niet ‘waarom’ gevraagd, maar klonk als eerste: glorie aan God! De kerk moest een paar keer de deuren sluiten. Eerst wegens corona, later wegens onveiligheid. De wijk waarin de kerk zich bevindt, werd het terrein van bendegeweld. Alhoewel slechts een man of drie in de auto naar de kerk komen, hadden bendeleden het juist op hen voorzien. Gemeenteleden zijn verdreven uit hun huizen, beroofd, berooid. De diensten zijn wegens de onveiligheid ingekort, zodat mensen niet te veel risico lopen als ze naar de kerk komen. Want natuurlijk mogen we bidden om bescherming, maar we hebben ook de verantwoordelijkheid om voorzichtig te handelen en elkaar te beschermen.
Men staat elkaar bij, in lief en leed. Als er een zieke is, wordt die bezocht, thuis of in het ziekenhuis. Als er een overlijden is, komt men in groten getale bij de begrafenis. Als er een huwelijk is, wordt dat samen in de kerk gevierd. De dominee is gerechtigd om mensen voor de wet te trouwen, dus is het niet nodig om naar het gemeentehuis te gaan.
Dat rotsvaste vertrouwen en het er voor elkaar zijn in woord en daad hebben mij geraakt en gevormd. Alles gebeurt met een reden, al wil dat niet zeggen dat we die reden te weten komen, maar God heeft de controle en alles is onderdeel van Zijn plan.
Broeders en zusters over landsgrenzen
De vrijmoedigheid en openheid over het geloof openen me de ogen. Als collega’s wordt er voor en met elkaar gebeden, ook om wijsheid voor het werk. Als men bij elkaar thuis op bezoek komt, wordt er samen gebeden en gezongen. Veel gezinnen hebben de gewoonte om de dag samen met zang en gebed af te sluiten. En ook dan klinken de stemmen prachtig en harmonieus. Elke keer als ik vertel dat er in Nederland voor Haïti gebeden wordt, ervaart men dat als heel waardevol. Verbonden als broeders en zusters in één wereldwijde kerk, als kinderen van God.
