In de geschiedenis tussen Nederland en Indonesië heeft het woord ‘Bersiap’ (bereid je voor) vanuit het Nederlandse perspectief een negatieve klank. Maar de Indonesische journalist Andreas Harsono roept het niet tegen de jongeren die in opstand willen komen tegen een koloniserende macht, hij zegt het tegen de christelijke kerken met het oog op een nieuw wetboek van strafrecht dat in 2026 van kracht wordt in Indonesië. Die wet kan grote gevolgen hebben voor de godsdienstvrijheid in het land.
Criminal code
Deputaten zending doen mee in een samenwerkingsverband van Europese zendingsorganisaties die projecten ondersteunen in Indonesië. Naast een vergadering over de gang van zaken in het afgelopen jaar, is er ook altijd een studieonderwerp. Dit jaar ging dat over de nieuwe ‘criminal code’ (wetboek van strafrecht) die in 2026 van kracht wordt in Indonesië. Een wet die grote gevolgen kan hebben voor de christelijke kerken in Indonesië.
De nieuwe ‘criminal code’ is na een lang proces van gesprekken op verschillende niveaus door het parlement van Indonesië aangenomen en door de president op 2 januari 2023 ondertekend. Hij wordt op 2 januari 2026 van kracht. Achtergrond van de wijziging is wat door de regering genoemd wordt ‘de dekolonisatie van het strafrecht’. Maar daar wordt in Indonesië, en met name door de minderheidsgroepen, ernstig aan getwijfeld.
Blasfemie
Tijdens de studiedag sprak Andreas Harsono, een Indonesische journalist die verbonden is aan Human Right Watch, en hij was uitermate kritisch op de nieuwe wet. Hij noemde het ‘het kroonjuweel van de politieke meerderheid’ – en wie de demografie van Indonesië kent, weet dat hij daarmee de moslims bedoelt.
Hij riep kerken op zich voor te bereiden op wat er na 2 januari 2026 gaat gebeuren: een rigide toepassing van het nieuwe wetboek, waarbij elke poging om zelfs maar met je moslimbuurman in gesprek te gaan over de Here Jezus, je de aanklacht van blasfemie (godslastering) zou kunnen brengen.
Het voorbeeld van de christelijke gouverneur van Jakarta, Ahok, die wegens blasfemie werd aangeklaagd door een groep fanatieke moslims, en voor twee jaar de gevangenis in ging, was volgens hem een serieuze waarschuwing om voorbereid te zijn. En vermoedelijk zullen na 2026 ‘gewone’ christenen niet zo behandeld worden als gouverneur Ahok, die er met een redelijk milde ‘straf’ van afkwam …
Vanuit zending zullen we het gesprek hierover aangaan met de partnerkerk in Mamasa, om hen te ondersteunen in hoe onze zusters en broeders daar zich kunnen voorbereiden.
